SAYIŞTAY'IN ALİAĞA RAPORUNDA NE ARARSAN VAR!

Sayıştay, 2024 yılı Aliağa Belediyesi raporunda dikkat çeken tespitlerde bulunarak Aliağa Belediyesi'ni yaptığı yanlışları düzeltmesi için uyardı.

VERGİ VE SGK BORÇLARI AZ GÖSTERİLDİ!
Belediyenin tahakkuk etmiş, yapılandırılmış vergi ve sosyal güvenlik kurumuna olan çeşitli borçlarını mali tablolarda olması gerekenden daha az gösterdiği aktarıldı. Raporda, “ İdarenin vergi ve sosyal güvenlik borçlarının toplamı 2024 yılı mali tablolarında 113.396.963,35 TL olarak gösterilmiş iken, şirketlerle birlikte gerçek borç 604.571.673,35 TL tutarındadır. Bu itibarla, vergi daireleri ve Sosyal Güvenlik Kurumu birimleri ile gerekli mutabakatlar yapılarak belediye tüzel kişiliği ile şirketlerinin borçlarının İdare mali tablolarında doğru tutarlarıyla gösterilmesi gerekmektedir” ifadeleri yer aldı.

HALKA DAĞITILMIŞ GİBİ YAPILDI, AMBARDA KALDI!
Belediye tarafından halka dağıtılmak amacıyla edinilen malzemelerin ilgili birimin ambarında bulunmasına karşın dağıtılmış gibi Taşınır İşlem Fişi düzenlenerek çıkış kayıtlarının yapıldığı ve muhasebe kayıtlarından düşüldüğü rapora yansıdı. Raporda, “Bu itibarla, tüketimi henüz yapılmayan malzemelerin tüketim amaçlı olarak ambarlardan çıkarıldığında, ambar çıkış kayıtları ile muhasebe kayıtlarının eş zamanlı olarak yapılması gerekmektedir” denildi.

2023’ÜN HARCAMALARI 2024’TE KAYDEDİLDİ
Sayıştay raporunda belediyenin 2023 yılına ait bazı harcamaların bütçeleştirilmesine ve giderleştirilmesine ilişkin işlemleri 2024 yılında yaptığı yansıdı. Raporda, “2023 yılına ait 272 milyon 979 bin 712,61 TL tutarında giderin 2024 yılında bütçeleştirildiği ve 2024 yılına ilişkin ilgili gider hesaplarına kaydedildiği görülmüştür. Bu giderlerin 243 milyon 98 bin 897,32 TL tutarındaki kısmının gider gerçekleştirme işlemleri 2023 yılı içinde tamamlanan giderlerden, 29.880.815,29 TL tutarındaki kısmının ise muayene kabul işlemleri 2023 yılında tamamlanan ancak 2024 yılında faturalandırılan giderlerden oluştuğu anlaşılmıştır. Bu itibarla, belirtilen mevzuat hükümlerine uygun hareket edilerek harcamaların ilgili oldukları yıl bütçesi kapsamında yapılması ve muhasebeleştirilmesi gerekmektedir” denildi.

SGK VE VERGİ BORÇLARINA GECİKME CEZASI
Aliağa Belediyesi’nin vergi dairesine ve sosyal güvenlik kurumuna olan borçlarını vadesinde ödeyemediği ve bu nedenle Belediye adına yüksek tutarlarda gecikme zammı ve gecikme cezası verildiği rapora yansıdı. Raporda, “Belediyenin toplam bütçesinin % 7,9’u kadar gecikme zammı ve cezası üstlenilmesi şeklinde fazladan bir finansman giderine neden olunduğu anlaşılmaktadır. Bu itibarla, belirtilen mevzuat gereğince hizmetlerin planlanmasında belediyenin mali durumuna göre hareket edilmesi, borçlanma sınırı dikkate alınarak tahakkuk etmiş amme borçları ödendikten sonra ortaya çıkan nakit durumuna göre bütçe giderlerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir” ifadeleri kullanıldı.

BELEDİYE İCRALIK!
Belediyenin giderlerini zamanında ve tam olarak ödememesi nedeniyle çok sayıda ve yüksek tutarlarda icra takibine uğradığı ve bu kapsamda icra masraf ve giderleri ödendiği rapora yansıdı. Raporda, “Toplam 210 milyon 896 bin 793,03 TL icra takibine uğradığı görülmüştür. Bu icra işlemleri kapsamında İdarece 2024 yılında, yevmiye defterinde kayıtlı 8 milyon 543 bin 792,46 TL tutarında icra ödemesi yapıldığı anlaşılmıştır. Bu itibarla, belirtilen mevzuat gereğince harcama yapılmasında belediyenin nakit durumuna göre hareket edilmesi, gerek doğrudan yasadan kaynaklanan ve gerekse özel hukuk hükümleri gereğince muaccel olmuş borçlar için İdare aleyhinde icra takibine gerek bırakılmadan hak sahiplerine zamanında ve defaten ödemelerin yapılması gerekmektedir” denildi.

GEREKSİZ YARGILAMA GİDERLERİNİ TAHSİL ET
Sayıştay raporunda, belediyenin çok sayıda dava ve icra takibine taraf olduğu ve bu hukuki ihtilafların maddi boyutunun belediye için mali güçlük doğurabilecek derecede yüksek bir seviyeye ulaştığına dikkat çekti. Raporda, “İdarenin hizmetlerini en az seviyede hukuki ihtilaf doğuracak şekilde hukuka ve hakkaniyete uygun olarak yürütmesi, yöneticilerin ve çalışanların bu konuda eğitilmesi, mevzuata göre açık bir şekilde ödenmesi gereken tutarların subjektif nedenlerle ödenmemesi şeklindeki uygulamalara son verilmesi; keyfi ve hukuka aykırı davranışları ile İdarenin gereksiz yargılama giderleri, faiz, icra giderleri ile vekalet ücretleri ödemesine neden olanlardan, bu tutarların rücuen tahsil edilmesi gerekmektedir” ifadeleri yer aldı.

BELEDİYE PERSONELİ BAŞKA KURUMLARDA ÇALIŞTIRILIYOR!
Belediyede istihdam edilen işçilerin belediye birim ve hizmetleri dışındaki kurum, kuruluş ve sivil toplum birimlerinde çalıştırdığı rapora yansıdı.

TAŞINMAZLARDAN KİRA BEDELLERİ TAHSİL EDİLMEDİ
Belediyenin mülkiyetinde ve kullanımında bulunan bazı taşınmazları kendi şirketlerine mevzuata aykırı olarak kiraladığı rapora yansıdı. Sayıştay, bu taşınmazların şirketler tarafından üçüncü kişilere ihalesiz olarak kiraya verildiğini ancak gerek İdare tarafından gerekse şirketler tarafından alınması gereken kira bedellerinin tam olarak tahsil edilmediğini tespit etti. Yapılan incelemede Sayıştay, 4 adedi hazine adına kayıtlı, 20 adedi tapuda kayıtlı olmayan, 60 adedi tapuda İdare adına kayıtlı toplam 84 adet taşınmazın belediyeye ait şirketlere kiraya verildiğini, bu taşınmazların 57 adedinin kiracı şirketlerce ihalesiz olarak üçüncü kişilere kiraya verildiğini açıkladı. Şirketlerin kiraladıkları taşınmazlar için Belediyece tahsil edilmesi gereken 2024 yılı kira bedelleri toplamının 8 milyon 502 bin 905,27 TL olduğu, bu tutarların sadece 928 bin 589,06 TL’sinin ödendiği, ödenmeyen 7 milyon 574 bin 316,21 TL için belediye tarafından herhangi bir alacak takip işlemi yapılmadığı tespit edildi. Üçüncü kişilere kiraya verilen 57 adet taşınmazdan 11 adedi için şirket tarafından belediyeye ödenmesi gereken kira bedelinden daha düşük kira bedeli belirlendiği; kiracıların ödemesi gereken 2024 yılı kira bedelleri toplamının 3 milyon 661 bin 444,99 TL olduğu, bu tutarın 2 milyon 178 bin 306,00 TL’sinin ödendiği, ödenmeyen 1 milyon 483 bin 138,99 TL için herhangi bir alacak takip işlemi yapılmadığı belirtildi. Raporda tutarın tahsil edilmesi gerektiği vurgulandı.

MEMURLAR İŞLERİNİ İŞÇİYE YAPTIRIYOR
Sayıştay, memurlar eliyle yürütülmesi gereken asli ve sürekli görevlerin hizmet alımı suretiyle çalıştırılan şirket işçilerine yaptırıldığını tespit etti. Raporda, “sakıncaların giderilmesi için işçilerin memurlar eliyle gördürülmesi gereken asli ve sürekli işlerde çalıştırılmaması, bu işlerdeki mevcut işgücü ihtiyacının ilgili mevzuat çerçevesinde atanacak memurlar ile giderilmesi için gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir” ifadeleri yer aldı.

RUHSATSIZ YAPILAR İÇİN ENCÜMEN KARARLARI YERİNE GETİRİLMEDİ
Belediye görev alanında bulunan bazı yapıların kaçak veya ruhsat ve eklerine uygun olmaması nedeniyle Aliağa Belediye Encümeni tarafından verilen kararların yerine getirilmediği tespit edildi. Raporda, “Belediye tarafından tespit edilen ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapılar hakkında belediye encümeni tarafından verilen ve kesinleşmiş olan söz konusu kararların yerine getirilmesi ve durumun Tapu İdaresi ile Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine bildirilmesi gerekmektedir” ifadeleri kullanıldı.

KİRAYA VERİLEN TAŞINMAZ İÇİN MECLİS KARARI ALINMADI
Belediye mülkiyetindeki taşınmazlardan bazılarının 10 yıldan fazla süreli olarak kiraya verildiği, 3 yıldan fazla süre ile kiraya verilen taşınmazlara ilişkin olarak ise gerekli belediye meclisi kararlarının alınmadığı ortaya çıktı. Raporda, “Belediye Meclisinin belediye taşınmazlarını 10 yıldan fazla, belediye encümeninin de 3 yıldan fazla kiraya verme yetkisi bulunmadığından Kanuna uygun olmayan idari işlemlerin düzeltilerek mevzuata uygun hale getirilmesi gerekmektedir” denildi.

TAŞINMAZLAR İŞGAL ALTINDA
Sayıştay, belediyeye ait bazı taşınmazların, kiraya verme ihalesi yapılmadan işgal yoluyla kullandırıldığı ve bu işgalci kişiler tarafından talep edildiğinde encümen kararıyla işgaliyenin başka kişilere devrinin yapıldığını tespit etti. Taşınmazların işgal edilerek ecrimisil karşılığında kullandırılmasına ve devrinin yapılmasına müsaade edilmesinin mevzuata uygun olmadığı vurgulandı.

KADIN SIĞINMA EVİ AÇ
Belde nüfusunun yasa ile belirlenen sınırı aşmış olmasına rağmen kadın ve çocuk sığınma evi açılmadığı rapora yansıdı. Raporda, “Aliağa Belediyesi tarafından belde sakini kadın ve çocukların korunmasını ve desteklenmesini sağlamak üzere kadın ve çocuk sığınma evi açması gerekmektedir” ifadeleri yer aldı.

DOĞRUDAN TEMİNDE YASAKLILIK TEYİDİ YAPILMADI
Doğrudan teminle yapılan bazı alımlarda, yapılan alımların Kamu İhale Kurumu’na bildirilmediği, parasal limit dâhilindeki bazı alımlarda yasaklılık teyidinin yapılmadığı ve bazı alımların doğrudan temin yöntemiyle parçalara bölünerek yapıldığı ortaya çıktı. Raporda, “Yapılan incelemede, Belediye tarafından 2024 yılında gerçekleştirilen, bazı makine teçhizat alımlarının, bazı yapım işleri ile bakım onarım hizmetlerinin Kamu İhale Kanunu’nda belirtilen ihale usulleri ile alınması gerekirken, kısımlara bölünerek Kanun’da özel alım usulü olarak belirtilen doğrudan temin yöntemi ile gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Bu itibarla, rekabeti, eşit muameleyi, güvenilirliği, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak amacıyla aynı nitelikte olan ve bütünlük sağlayan alımların, 4734 sayılı Kanun’da yer alan temel ihale usulleriyle gerçekleştirmesi ve doğrudan temin yönteminin Kanun’da belirtilen şartlara uygun olarak kullanılması gerekmektedir” ifadeleri kullanıldı.

İZMİR GAZ’IN ÖDEMESİ GEREKENİ BELEDİYE ÖDEDİ
Helvacı Mahallesi’nde doğalgaz hattı bağlantısı yapılmasına ilişkin giderlerin İzmir ilinde yetkili dağıtım firmasına belediye bütçesinden ödendiği rapora yansıdı. Raporda, “Helvacı Mahallesi’nde bulunan tesisleri için doğalgaz bağlantı bedeli olarak toplam 17 milyon 999 bin 720 TL ödemek üzere İzmir Doğalgaz Dağıtım Ticaret ve Taahhüt AŞ ile bir bağlantı anlaşması yaptığı, bu çerçevede sözü edilen Mahalle’ye doğalgaz bağlantısı yapıldığı ve bu tutarın 5 milyon 170 bin 847,47 TL’sini 10 Ocak 2024 tarih ve 374 sayılı Ödeme Emri Belgesi ile giderleştirdiği görülmüştür. Bu itibarla, belediye görev ve yetkileri kapsamında olmayıp doğalgaz piyasasına ilişkin yasal düzenlemeler kapsamındaki doğalgaz dağıtım firmalarının yetki ve sorumluluğunda olan bir yapım işi bedelinin belediye bütçesinden ödenmemesi gerekmektedir” denildi.

DÜĞÜNLERDE 1 MİLYONLUK ALTIN TAKTI TASARRUFA TAKILDI
Aliağa Belediyesi’nin 2024 yılı içinde İdare bütçesinin “Temsil, Ağırlama, Tören, Fuar, Organizasyon Giderleri” ödeneklerinden 55 milyon 949 bin 158,80 TL harcama yapıldığı tespit edildi. Bu harcamaların 1 milyon 316 bin 940,00 TL’si düğün, nişan, sünnet törenlerine altın hediye edilmesi, 12 milyon 988 bin 280,90 TL’si ise sosyal yardım niteliğindeki harcamalardan oluştuğu rapora yansıdı. Geriye kalan kısmının dini, milli ve diğer bazı özel günlerde yapılan çeşitli organizasyonlar ve Başkanlık Özel Kalem Müdürlüğüne alınan mal ve hizmetlere ilişkin olduğu açıklandı. Tasarruf Tedbirlerini hatırlatan Sayıştay, “İdare kaynakları kullanılarak hediye verilmesi, toplantı veya davet düzenlenmesi, yemek verilmesi, eğlence ve festival düzenlenmesi, çiçek çelenk gönderilmesi, tanıtım için ilan ve reklam verilmesi yasaklanmıştır. Bu itibarla, temsil, ağırlama, tören, fuar, organizasyon giderleri kapsamında yapılan harcamaların belirtilen mevzuatta düzenlenen şekilde teslim tesellüm işlemlerinin belgelendirilmesi, anılan mevzuatla yasaklanan harcamaların yapılmaması, temsil ağırlama giderleri kapsamında olmayan mal ve hizmet alımlarının ihale mevzuatına uygun şekilde ihale yapılmak suretiyle alınması gerekmektedir” ifadelerine yer verdi